Al sinds 2007 werken we onder aanvoering van Leo Zwarts in de Sahel aan trekvogels om te onderzoeken wat de achtergronden zijn van de achteruitgang van de populaties van deze soorten. Op enkele duizenden locaties en in vijf verschillende landen hebben we van noord naar zuid en van oost naar west in het veld onderzocht welke boomsoorten door trekvogels worden verkozen en waarom. Langzamerhand worden de contouren van dit vraagstuk helder; de sleutel ligt bij de stekelbomen (Acacia’s) die in de Sahel veel voorkomen, maar ten zuiden daarvan niet. Dat heeft alles met begrazing te maken. De bomen investeren in stekels om zich te verweren tegen begrazing. Ze maken daarmee geen natuurlijke insecticiden aan, en bijgevolg zijn daardoor de stekelbomen aantrekkelijk voor insecten. De trekvogels uit Europa en Azië profiteren daarvan.
Binnenkort verschijnt in Ardea een uitgebreide publicatie over dit baanbrekende onderzoek. Rob Bijlsma licht op de site van Sovon al een tip van de sluier op. Om dit veldwerk mogelijk te maken is een slimme methode ontwikkeld die uitblinkt in eenvoud. Vogels zijn geteld per afzonderlijke boom, maar dan heel precies en daarnaast zijn alle kenmerken van de boom genoteerd.
Lees hier een uitgebreide Nederlandse samenvatting van het artikel dat in Ardea verschijnt. Het raadsel van de stekelbomen en de aantrekkingskracht van de Sahel voor trekvogels wordt in een tweede bijdrage samengevat.
Hier kunt u een artikel uit de Volkskrant (4-1-2016) over dit onderwep lezen.
Ook in Trouw verscheen op 6-1-2016 een artikel over het onderzoek
Als u meer wilt weten over het Afrika-werk van A&W kunt u contact opnemen met dr. Erik Klop of ing. Eddy Wymenga