In opdracht van Staatsbosbeheer Regio Oost telt Altenburg & Wymenga jaarlijks de broedvogels in de moeraszone van de Oostvaardersplassen. In samenwerking met Staatsbosbeheer zijn de ontwikkelingen in de afgelopen 25 jaar (1987-2011) samengevat in een boekwerkje.
De Oostvaardersplassen is een uniek zoetwatermoeras in Nederland, qua schaal, aanwezigheid van natuurlijke processen en de grote aantallen moerasvogels. Het is een schoolvoorbeeld van grootschalige natuurontwikkeling, in de jaren ‘70 ontstaan bij de drooglegging van Zuidelijk Flevoland. Sinds 1987 vinden in de moeraszone van de Oostvaardersplassen inventarisaties van broedvogels plaats. De tellingen zijn opgestart in 1987, toen het westelijk moerasdeel voor een periode van vier jaar (1987-1990) werd drooggelegd. In 1991 vond herinundatie van het westelijk moerasdeel plaats. Sindsdien is het westelijk deel nat gebleven. Het oostelijk moerasdeel functioneerde als referentie; het waterpeil bleef in de loop der jaren min of meer gelijk. De herinundatie van het westelijk moerasdeel leidde hier tot een sterke, veelal tijdelijke, toename van bijzondere moerasvogels. In het oostelijk moerasdeel was de broedvogelbevolking in de loop der jaren tamelijk stabiel.
Naast waterpeil zijn de belangrijkste sturende factoren voor de vegetatie en daarmee broedvogels in de moeraszone slibtransport (en daarmee de verdeling tussen helder en troebel water, effecten op de groeizaamheid van de rietvegetatie en het ontstaan van hoogteverschillen in het moeras), rietbegrazing door Grauwe ganzen en Rietstengelboorders (de herbivore larve van een nachtvlinder), en sinds ongeveer 2000 betreding door Edelherten.
Het boekje en het bijbehorende bijlagenrapport zijn hier te downloaden
Broedvogels van de Moeraszone
Bijlagen bij Broedvogels van de Moeraszone
Informatie over de broedvogels in de randzone in de jaren 1997-2007 is te vinden in de rapportage die daarover in 2008 verscheen, en is eveneens te downloaden.
In de pers is uitgebreid aandacht besteed aan de resultaten van het onderzoek: lees hier de artikelen in de Volkskrant en Trouw en beluister het interview van omroep Flevoland. In Bionieuws is ook een artikel verschenen. Dat vindt u hier.
Voor meer informatie kunt u terecht bij drs. Nico Beemster